شب تا صبح نشستم که تو را خواب کنم
بادها یک تنه بر سینه ی دیوار زده
کوچه ها پر شده از زوزه ی وحشتناکش
عشق را بر شب تاریک دلم، دار زده
حال تبریز بد است ای همه خوش باوری ام
مانده ام با یرقان اگر، اما چه کنم؟
بد به حال ِتو و هر عشق که آغاز شود
توی پوسیدگی لاشه ی فردا چه کنم؟
با بدیهای تو دنیا، نفسش بند آمد
از ته قلب تو هر بی کس و بی جان می ریخت
قصه ی یوسف درمانده ته چاه نبود
عشق خون می شد و از نشئه ی تهران می ریخت!
شعرها که غم تب /دار نمی فهمیدند
شعرها که نفس گرم تو... از دور خوش است
شعرها که بغل تند تو...اصلا بی جاست
این وسط بردن عشق تو لب گور خوش است!
این شعر از چهار بند تشکیل شده است که هرکدام مضمونی مرتبط با عشق، رنج و ناامیدی را بیان میکنند. بیایید بند به بند مفهوم شعر را بررسی کنیم:
**بند اول:** شاعر شب را تا صبح به امید آرام کردن معشوق خود (که به نظر میرسد نگران و آشفته است) بیدار مانده است. اما آرامش او بر هم خورده است؛ بادهای شدید به دیوار میکوبند و کوچهها پر از صدای وحشتناک باد است. این تصویر نمادی از آشفتگی درونی شاعر و همچنین شرایط بیرونی نامساعد است. در نهایت، عشق شاعر، مانند کسی که به دار آویخته شده، بیجان و بیروح شده است.
**بند دوم:** شاعر حال تبریز (که میتواند نمادی از وضعیت عشق یا زندگی خود باشد) را بد توصیف میکند و خود را بیمار و درمانده میبیند. عشق آغاز شده، در او یأس و ناامیدی ایجاد کرده است. او در وضعیتی پوسیده و ویرانشده گیر افتاده است و از آینده نومید است.
**بند سوم:** در این بند، شاعر از بدیهای معشوق و تأثیر منفی او بر دنیا میگوید. معشوق، با رفتار خود، جان و روح اطرافیان را گرفته است و عشق به شکل خونریزی و خرابی نشان داده شده است. این بند، رنج و آسیب عشق را در مقیاسی گستردهتر نشان میدهد. عشق، نه آرامش، بلکه آشفتگی و نابودی آورده است.
**بند چهارم:** شاعر میگوید که شعرها (یا شاید هم شاعران) درک درستی از درد و رنج او ندارند. حضور معشوق در خاطرات شاعر، با وجود تلخ بودن، برای او خوشایند است. اما درک این عشق در حال حاضر، او را به سمت مرگ میبرد.
به طور خلاصه، این شعر، یک بیان دردناک و ناامیدانه از یک عشق نابودکننده است که بر زندگی شاعر و اطرافیانش سایه انداخته است. شاعر از یأس، رنج، و بیحاصل بودن عشق خود رنج میبرد و به آیندهای تاریک میاندیشد. تصویرهای نمادین مانند بادهای شدید، تبریز بیمار، و خونریزی، به تشدید این احساس ناامیدی و رنج کمک میکنند.